Rdza żółta zbóż – jak rozpoznać i skutecznie chronić uprawy przed chorobą grzybową
Rdza żółta zbóż, wywoływana przez grzyb Puccinia striiformis f. sp. tritici, to jedna z najgroźniejszych chorób liści zbóż, szczególnie pszenicy. Rozwija się bardzo dynamicznie w chłodnych i wilgotnych warunkach wiosennych, powodując spadek plonów nawet o kilkadziesiąt procent, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie rozpoznana i zwalczona.
Objawy
- Na liściach pojawiają się charakterystyczne pasma żółtopomarańczowych zarodników (urediniospor) ułożonych równolegle do nerwów liści.
- Naloty mają postać prążków – w odróżnieniu od innych rodzajów rdzy, które dają rozproszone skupiska.
- W miarę postępu infekcji liście żółkną, zasychają i przedwcześnie zamierają.
- W sprzyjających warunkach choroba może także porażać pochwy liściowe oraz kłosy.
Czynniki sprzyjające
- Niskie temperatury nocą (5–10°C) i umiarkowane w dzień (10–20°C).
- Długa obecność rosy i wysoka wilgotność powietrza.
- Gęsty siew i słaba cyrkulacja powietrza w łanie.
- Obecność źródeł infekcji – np. samosiewy pszenicy lub nieprzyorane resztki pożniwne.
Zwalczanie
Profilaktyka:
- Uprawa odmian odpornych lub tolerancyjnych na rdzę żółtą.
- Zmniejszenie gęstości siewu i poprawa struktury łanu.
- Unikanie przenawożenia azotem.
- Płodozmian i usuwanie resztek pożniwnych.
Ochrona chemiczna:
- Zabiegi interwencyjne fungicydami zawierającymi substancje czynne takie jak: protiokonazol, tebukonazol, azoksystrobina, mefentriflukonazol.
- Najskuteczniejsze są zabiegi w fazie strzelania w źdźbło do kłoszenia, gdy tylko pojawią się pierwsze objawy infekcji.
- W sezonie z dużym zagrożeniem należy zaplanować 2–3 zabiegi ochronne.
